Sunday, 20 November 2022
Sunday, 23 October 2022
Wednesday, 19 October 2022
Tuesday, 18 October 2022
Sunday, 16 October 2022
राहाता मंडळाधिकारी डॉ.मोहसिन शेख यांची कल्पक व नावीन्यपूर्ण संकल्पना
विशेष वृत्त_
महसूली अर्धन्यायीक निकाल ‘क्यूआरकोड’ द्वारे घरबसल्या मिळणार !
राहाता मंडळाधिकारी डॉ.मोहसिन शेख यांची कल्पक व नावीन्यपूर्ण संकल्पना
राज्यासाठी दिशादर्शक ठरणार
शिर्डी, १६ ऑक्टोंबर (उमाका वृत्तसेवा) – महसूल विभागामार्फत दिले जाणारे अर्धन्यायीक निर्णय प्रथमच ‘क्यूआर कोड’च्या माध्यमातून देण्याचा नावीन्यपूर्ण उपक्रम राहाता मंडळ कार्यालयाने राबविला आहे. मंडळ अधिकारी डॉ.मोहसिन शेख यांनी ही कल्पक संकल्पना प्रत्यक्षात उतरविली असून राज्यातील महसूल विभागासाठी हा निर्णय दिशादर्शक ठरणार आहे. शासकीय कामात अधिक पारदर्शकता व तत्परता ‘क्यूआर कोड’ निर्णयामुळे येणार असून नागरिकांना घरबसल्या निकाल मिळणार आहे. राहाता मंडळ अधिकारी कार्यालयाचा हा उपक्रम स्तुत्य व वाखाणण्याजोगा असल्याची प्रतिक्रिया वरिष्ठ प्रशासकीय अधिकाऱ्यांनी दिल्या आहेत.
सोलापूर जिल्ह्यातील रणजित डिसले या शिक्षकांने ‘क्यूआर कोड’चा वापर प्रथम पाठ्यपुस्तकांमध्ये केला. या कल्पकतेची शासनाने दखल घेत सर्वच पाठ्यपुस्तकांमध्ये ‘क्यूआर कोड’ वापरण्यास सुरूवात केली. अशाच प्रकारची कल्पकता व नावीन्यता डॉ.मोहसिन शेख यांनी महसूल विभागात प्रथमच राबविण्यास सुरूवात केली आहे. महसूल विभागामार्फ़त विविध अर्धन्यायिक प्रकरणात निर्णय दिले जातात व सदर आदेश https://eqjcourts.gov.in या संकेतस्थळावर देखील उपलब्ध असतात. मात्र, या संकेतस्थळावरील निकालपत्र प्राप्त करून घेण्याची प्रक्रिया किचकट व त्यावरील स्कॅनसाठी कमी साईजचे असलेले बंधन यामुळे निकालपत्र तितके स्पष्ट दिसत नाही. या सर्व बाबींवर मात करण्यासाठी राहाता मंडळ अधिकारी कार्यालयात अर्धन्यायिक प्रकरणासाठी ‘क्यूआर कोड’ (QR code) ही संकल्पना राबविण्यात आली.
अर्जदार सामनेवाले यांना केवळ निकालाची समज देणेबाबत कायद्यात व शासन निर्णयात तरतूद असल्याने निकालाची समज देताना त्या पानावर हे ‘क्यूआर कोड’ असणार आहे. त्यामुळे सहजासहजी हे निकालपत्र स्कॅन करून प्राप्त करता येणार आहे. तसेच निकालपत्र हे डिजिटल सहीचे असल्याने पुन्हा नक्कल काढण्याची आवश्यकता नाही. यामुळे अर्जदार, सामनेवाले, हितसंबंधित व्यक्ती व विधिज्ञ यांना मोठा फायदा होणार आहे. यामुळे शासकीय कामात अधिक पारदर्शकता येऊन तत्परता येणार आहे. अशी माहिती मंडळ अधिकारी डॉ.मोहसिन शेख यांनी दिली.
नाशिक विभागीय आयुक्त कार्यालयातील उपायुक्त रमेश काळे म्हणाले, ‘‘विधिज्ञ आणि पक्षकारांना ‘क्यूआर कोड’ उपक्रमाचा फायदा होईल. मालमत्ता सर्च रिपोर्ट, प्रमाणित प्रत मिळण्यास होणारा वेळेचा अपव्यय यामुळे टळणार आहे. प्रशासकीय पारदर्शकता निर्माण होण्यास मदत होणार आहे.’’
‘‘भारतीय पुरावा कायदा १८७२ च्या कलम ८५ सी व ६५ अन्वये व माहिती तंत्रज्ञान कायदा २००२ च्या कलम ४ अन्वये डिजिटल स्वाक्षरी असलेला अभिलेख पुरावा म्हणून ग्राह्य धरला जातो. त्यामुळे वेगळी प्रमाणित प्रत मागण्याची आवश्यकता नाही. अशी प्रत पुरावा कायद्याच्या कलम ७६ अन्वयेही प्रमाणित प्रत म्हणून ग्राह्य धरतात. या उपक्रमामुळे निकालाची प्रत सहज व सुस्पष्ट उपलब्ध होत आहे. वापर करण्याची पद्धत ही अंत्यंत साधी व सोपी आहे.’’ अशी प्रतिक्रिया मुंबईचे मुद्रांक जिल्हाधिकारी किरण पाणबुडे यांनी दिली आहे.
अत्यंत स्तुत्य आणि अत्याधुनिक प्रकल्प असल्याची प्रतिक्रिया उपजिल्हाधिकारी डॉ.संजय कुंडेटकर यांनी दिली आहे. राहाता तहसीलदार कुंदन हिरे म्हणाले, पक्षकारांच्या वेळेची बचत होण्याच्या दृष्टीने उचललेले सकारात्मक पाऊल असून अपील दाखल करण्यास विलंब टळणार आहे.
शासनाकडून अधिकृतपणे अशी कार्यपद्धती सर्वस्तरावर शक्य तितक्या लवकर बंधनकारक करण्यात यावी. अशी अपेक्षा सेवानिवृत्त महसूल उपायुक्त प्रल्हाद कचरे यांनी व्यक्त केली आहे.
‘क्यूआर कोड’ चा वापर कसा करावा ?
मोबाईलमध्ये प्लेस्टोर किंवा ॲपस्टोर मधून ‘क्यूआर कोड’ स्कॅन ॲप डाऊनलोड करून घ्यावे व अँप मधील स्कॅन पर्याय वापर करून ‘क्यूआर कोड’ स्कॅन करावा. त्यांनतर ओपन वेबसाईट वर क्लिक केल्यास डिजिटल सहीचा संपूर्ण निकाल आपणाला मोबाईलमध्ये पीडीएफ स्वरूपात प्राप्त होईल. आपण त्याची प्रिंट काढू शकता व तो निकाल इतरांना पाठवू ही शकता.
Saturday, 1 October 2022
महसूल वाचनालय (महसूल ई -लायब्ररी)
महसूल वाचनालय या विशेष उपक्रमात आपण महसूल विषयी बाजारात न मिळणारी पुस्तके व लेख शेतकरी व सर्व सामान्य नागरिक यांना एकाच ठिकाणी उपलब्ध करून देत आहोत.जवळपास महसूल विषयी सोप्या भाषेत माहिती देणारे 300 लेख व पुस्तके या एकाच ठिकाणी उपलब्ध करून देत आहोत ज्यामुळे महसूल कायद्या विषयी जागृती होण्यास नक्कीच मदत होईल.लेख अथवा पुस्तके प्राप्त करणेसाठी खालील लिंक वर क्लिक करावे.
प्रसिद्ध केलेले लेख व पुस्तके
1. चला गोष्टीतून फेरफार शिकूया
७. जाणून घ्या महसूल सलंग्न कायदे
8. 7/12 माहिती
१२. ७/१२ पोटखराबा क्षेत्र म्हणजे काय ?
15. जाणून घ्या मोजणी मधील महत्त्वपूर्ण संज्ञा
18. मृत्युपत्र शाबीत किंवा प्रोबेट करणे
19. नोंदणीकृत मृत्यूपत्र रद्द करता येईल काय ?
21. दत्तक कायदा
24. वापरातील रस्ता अडवला आहे काय?
25. अधिकारी पूर्व जबाबदारी तरतुदी
29.रस्ता मागणी कशी करावी व रस्ता अडविल्यास काय करावे ?
30.सात बारा वरील चूक दुरुस्ती कशी करावी ??
31.इनाम व वतन जमिनी बद्दल जाणून घ्या
32.देवस्थान इनाम जमिनी बद्दल माहिती जाणून घ्या
33.बिनशेती आदेशाची नोंद कशी करावी ?
34.जातीचे दाखले विषयी आवश्यक माहिती
35.कुलमुखत्यार पत्र बाबत माहिती
38.एकत्र कुटुंब कर्ता म्हणजे काय ?
39.ऐपत दाखला अथवा सॉलव्हनसी सर्टीफिकेट बाबत माहिती
44.हिबानामा
52.फौजदारी संहिता कलम 145 ची कार्यवाही
53.सहा गठ्ठे पद्धत म्हणजे काय ?
54.फेरफार नोंद करताना तलाठी यांनी काय तपासणी करावी ?
55.वर्ग 2 वाटप जमिनी गाव नमुना 1क
56.कब्जेहक्क /भाडेपट्टा नोंदवही
57.शेतजमिनीची खरेदी करताना कोणती काळजी घ्यावी ?
59.कमी जास्त पत्रक म्हणजे काय ?
60.इक्विटेबल मॉर्गेज म्हणजे काय
61.प्रतिकुल ताबा /ऍडव्हर्स पझेशन म्हणजे काय
63.टपाल व्यवस्थापन कसे करावे ?
64.कार्यविवरण आणि संकलन नोंदवही
६५. आदेशाची नोंदणी
67. जमीन अतिक्रमण
68. पिक पाहणी केस फॉर्म नंबर 14 काय आहे ?
69. पिक पाहणी परिस्थिती मा.सर्वोच्च न्यायालय ने निकाल दिला
71. मुस्लिम व्यक्तीचा दत्तक अधिकार
72.
Tuesday, 29 March 2022
७/१२ वरील आणेवारी कशी काढावी
Aanewari Convertor📱
महसूल खात्यात सध्या *आणे- पै* हा विषय फारसा प्रचलित नसला तरी जुन्या सातबारामध्ये आणे आणि पै नुसार क्षेत्र नमूद असल्याचे दिसून येते.
त्या नोंदीवरून क्षेत्र किंवा हिस्सा कसा मोजावा यासाठीइकबाल मुलाणी सातारा यांनी हे सॉफ्टवेअर स्वरूपात तयार केले आहे . खालील लिंक वापरून आपण सहज क्षेत्र ठरवू शकता
Online Aanewari Convertor
Android Application Download link
Friday, 4 March 2022
तलाठी दप्तरातील गाव नमुने अद्ययावत करणे
*तलाठी दप्तरातील गाव नमुने अद्ययावत करणे*
1. गाव नमुना 1 क, 6अ , 6क, 7, 8अ , 10- ग्रास मधील चलन, 12 हे ऑनलाईन आहेत. तर गाव नमुना 11 हा इ पीक मधील डेटा वरून ecxel मध्ये करता येईल.
2. मंडळ अधिकारी दैनंदिनी सुद्धा तलाठ्यांनी करायची आवश्यकता नसते. ( गाव नमुना आहे 18 व 21)
3. गाव नमुना 1ई व 3 मध्ये नवीन नोंदी होत नाहीत.
4. गाव नमुना 20 पोस्टाचे तिकिट हा नमुना कालबाहय झालेला आहे,केवळ स्वाक्षरी करून अदयावत करावा.
5. गाव नमुना 9 व 9 अ पावती पुस्तके - किर्दी हा नमुना शासनाकडूनच मिळतो.
6. 1ते 21 पैकी एकूण 11 नमुने नव्याने तयार करणेची आवश्यकता च नाही .
7. गाव नमुना 1 ची तेरीज 4,5,10 ची तेरीज हे देखील जमाबंदी करताना करावे लागतील. आत्ता करण्याची आवश्यकता नाही .मागील वर्षाची अदयावत असावी.
8. 16 नंबर नमुना परिपत्रके , सर्क्युलर संचिका असते.(नेट वरून आवश्यक GR काढून नमुना ठेवणे)
9. केवळ 1अ, 1ब, 1ड , 2,6ब, 6ड , 7अ, 7ब , 8ब , 8क ,9ब, 11,13,14,15,17 इतकेच नमुने तयार किंवा अद्यावत करावे लागतील.
आमचे मित्र *शशिकांत भा.सानप तलाठी उरण* यांनी गाव नमुने एक्सेल मध्ये तयार करून दिले आहेत. यामधील *पहिल्या Sheet मध्ये 1 ते 21 नमुना चा घोषवारा दिलेला आहे*, सदर नमुने प्राप्त करणे साठी खालील लिंक वर क्लिक करा.
👇👇👇👇
🟥🟧🟨🟩🟦🟪⬛
*लेख-श्री.शशिकांत भा.सानप*
*तलाठी उरण जि.रायगड*
*संकलन-श्री.मोहसिन शेख*
*मंडळ अधिकारी राहाता*
Blog-mohsin7-12.blogspot.com
Email-mohsin7128a@gmail.com
Contact -9766366363
🟥🟧🟨🟩🟦🟪⬛
Saturday, 5 February 2022
वतनदारी संपुष्टात येताना -मा.श्री. शेखर गायकवाड
वतनदारी संपुष्टात येताना
' वतन ' या शब्दाचा अरबी भाषेतला अर्थ राहण्याची जागा असा आहे . एखाद्या स्थावर मालमत्तेचा हक्क त्यासाठी केलेली नेमणूक , चाकरी , वंश परंपरेने चालत आलेले काम , अशा अनेक अर्थानि वतन हा शब्द वापरला जातो . वर्तन ( उपजीवीकेचे साधन ) या संस्कृत शब्दापासून हा शब्द निघाला असे मानतात यासंदर्भातील दुसरा शब्द म्हणजे ' इनाम इनाम विशेषतः मुघल राजांनी मोठमोठ्या सरदारांना गावची कामे करणाऱ्यांना आणि धर्मादाय संस्थांना रोख रक्कम किंवा सोने चांदी देण्याऐवजी कायम स्वरूपी उत्पन्नाचे साधन म्हणून जमिनी दिल्या . थोडक्यात इथलीच जमीन इथल्याच लोकांना देऊन त्या बदल्यात चाकरी किंवा काम करून घेण्याची प्रथा पडली एखादे काम पिठ्यान् पिठ्या केल्यामुळे राहण्याच्या वस्तीपासून भिक्षुकी करेपर्यंत जी कामे वंशपरंपरेने काही लोक गावगाड्यात करत राहिले ते सर्व जण बतनदार बनले याच वतनदारीमुळे वतन वृत्ती बोकाळल बलांचा व्यवसाय मुले करू लागली . त्याचा परिणाम म्हणून वंश परंपरेने चालत असलेले व्यवसाय धंदे आयते मिळाले व या धंद्याचे बारकावे पण मुलांना लहानपणापासून माहिती झाले . वडिलांना सुद्धा माहीत असलेल्या व्यवसायात मुलाने पहावे असे वाटत असे या व्यवस्थेचे काही फायदे होते आणि काही तोटे होते . वतनदारी व्यवस्थेमुळे आणि वंश परंपरागत तेच तेच व्यवसाय करत आल्यामुळे त्यांच्यात प्राविण्य आणि कौशल्य निर्माण झाले खरे , परंतु मान्यता फारशी निर्माण परिणाम म्हणूनह बदल झाले नाहीत . गाव पादान असलेल्या कामाची सुतनदारी निर्माण झाली वारसा हक्काने लोकांची संख्या वाढल्यानंतर आणि स्पर्धा वाढल्यानंतर काही लोक वतनदारी सोडून अन्य गावांत स्थलांतरित होऊ लागले महाराष्ट्रात स्वातंत्र्याच्या वेळी अशा पद्धतीने वेगवेगळी कामे करणारी सुमारे ३०० जास्त वतने होती . १ ९ ५० ते १ ९ ५५ काळात महाराष्ट्रातील बहुसंख्य वहने नष्ट करण्याचे कायदे करण्यात आले . यामध्ये मुख्यतः परगणा व कुलकर्णी वतन , लोकोपयोगी नोकर इनामे , समाजास उपयुक्त सेवा इनामे , मुलकी पाटील इनाम , गावची कनिष्ठ वतने किरकोळ इनामे आदी रद्द करण्यात आली वतने खालसा झाल्यानंतर ठरावीक मुदत देऊन मूळ वतनदार खातेदारांना जमिनी आपल्या नावे करून घेण्याची संधी देण्यात आली होती . मूळ वतनदार किंवा मयत झाला असल्यास त्याचे वारस मूळ कब्जा हक्काची रक्कम भरण्यासाठी पात्र होते वतने खालसा करण्याच्या कायद्यामध्ये अशी कब्जे हक्काची रक्कम भरण्याची अंतिम तारीख प्रत्येक वतन प्रकारासाठी वेगवेगळी होती आजच्या सातबाराशी या वतनदारीचा बेट आणि जवळचा संबंध आहे . वतने खा झाल्यानंतर थोडी रक्कम ( जमीन महसुलाच्या तीन किया सहा पट रक्कम भरून जमीन नवीन शर्तीवर आणि जास्त रक्कम भरल्यावर ( दहा , बीस किंवा २६ पट ) रक्कम भरल्यास जुन्या शर्तीवर वतनदारांना मिळाली . अशा जमिनीच्या सातबारा वर आता नव्या शतनि किंवा जुन्या शर्तनि असे शब्द आढळून येतात आता या जमिनी विकताना सर्वसाधारणपणे बाजारभावाच्या ५० टक्के रक्कम सरकारकडून आकारली जाते या पारमा कारख जमीन का भी प्रश्न अनेक लोक आहे विचार जेव्हा केव्हा जमीन राजाने होती ही जमीन देण्यात आली होती . त्यापोटी कोणतीयावेळी त्या राजाने घेतली . शिवाय या वंशपरंपरेने जमीन कसण्याची अट होती ती जमीन विकून नफा कमवताना निदान ५० टक्के नफा उत्पन्न ) शासनसभरावे असे अपेक्षित आहे वेगवेगळ्या वतनापैकी महाराष्ट्र देवस्थान इनाम अद्याप रद्द करण्यात आलेले नाही पूर्वी अनेक होत आणि राज्य व्यवस्था बदलत असे . त्यामुळे चोर उचलून नेत नाही म्हणून लोक त्याला स्थिर सुरक्षित मालमत्ता समजत राजाची चाकरी करणारे लोक सुद्धास्थावर जमीन इनाम घेण्याला प्राधान्य देत . राजाला नवे नवे लोक चात घेण्यापेक्षा राज्य कमवण्यासाठी ज्या सरदार व लोक यांनी मदत केली त्याच्यावरच विसंबून राहणे जास्त सोयीचे वाटायचे पिका पिया आपले राज्य टिकलेसाठी ज्यांनी मदत केली त्यांच्यावर राहण्याच्या वृत्तीमुळे हो [ बदारी व्यवस्था वर्षा आता हो निर्माण झाली . गेल्या शंभर वतनदारी संपुष्टात येत आहे . आधुनिक लोकशाही व्यवस्थेमध्ये गुणदोषावर म्हणजे मेरिटर नोकरी करण्याचे व टिकवण्याचे स्वातंत्र्य मिळाले आहे . वतनदारी संपुष्टात येताना कोणाची मक्तेदारी मात्र निर्माण होणार नाही , हे पाहण्याची जबाबदारी मात्र सर्वांची आहे .
मा. श्री शेखर गायकवाड
साखर आयुक्त महाराष्ट्र राज्य
Monday, 17 January 2022
ब्लॉग वरील फाईल बाबत सूचना
ब्लॉगवरील बरीच माहिती privacy setting मूळे लिंक expire झालेले आहे. खूप pdf साठी acess किंवा परवानगी मागणी होत आहे सर्व इमेल ला उत्तर देणे किंवा शेअर करणे शक्य होत नाही.काही दिवसात सर्व नवीन लिंक टाकण्यात येतील त्यानंतर आपणाला सर्व माहीत कोणत्याही परवानगीशिवाय पाहता येईल याची नोंद घ्यावी...
Subscribe to:
Posts (Atom)